Weronika Orłowska

Wydział Zarządzania Kulturą Wizualną

Tomasz Machciński i Ryszard Kisiel – emancypujący potencjał gier z wizerunkiem

dyplom

Szafa

aneks

Praca ma na celu zrekonstruowanie znaczeń, jakie niosą performatywne działania dokamerowe Tomasza Machcińskiego i Ryszarda Kisiela. Analizując fotografie pochodzące z prywatnych archiwów obu artystów-outsiderów oraz poświęcone im materiały prasowe i filmowe, próbuję odpowiedzieć na pytanie, czemu służą twórcom gry z wizerunkiem, w tym kreowanie płci przeciwnej, a także – jaką rolę odgrywają w ich działaniach kategorie zabawy, kampu, obsceniczności i groteski.

Ryszard Kisiel i Tomasz Machciński stworzyli w domowym zaciszu setki fotograficznych wcieleń. Te campowe gry z tożsamością miały emancypujący charakter: podkreślały indywidualność twórców i były wyrazem sprzeciwu wobec opresyjnej rzeczywistości PRL. Aneks wizualny Szafa towarzyszący mojej pracy teoretycznej jest projektem instalacji, w której fotograficzne archiwa dwóch twórców zderzają się z ich własnymi komentarzami. Umieszczając szafę w galerii i zachęcając do zajrzenia przez dziurkę od klucza, staram się pokazać dwoisty charakter sytuacji ich prywatnych archiwów, w której to, co najbardziej intymne – własne nagie ciało i seksualność – staje się publiczne.

Ur. 1998. Studia na WZKW ASP w Warszawie (2017–2020). Stypendium Rektora ASP (2018/19, 2019/20). Zajmuje się kuratorowaniem wystaw oraz badaniami teoretycznymi w zakresie kultury wizualnej i historii sztuki. Współkuratorka wystaw 1/11 – Mikrohistorie, Fundacja Arton, Warszawa, 2018 i Jak pokroić cytrynę?, Salon Akademii Koneser, Warszawa, 2020. Kuratorka wystawy Monika Orpik: Blue Zone & Manual of Participation, Galeria Autonomia, Warszawa, 2019. Asystentka produkcji filmu dokumentalnego realizowanego przez fundację Arton YYAA – Wojciech Bruszewski, reż. E. Kozłowska.

Tomasz Machciński i Ryszard Kisiel – emancypujący potencjał gier z wizerunkiem
PDF

Tomasz Machciński i Ryszard Kisiel – emancypujący potencjał gier z wizerunkiem

promotor: dr Marika Kuźmicz

Tomasz Machciński i Ryszard Kisiel, bohaterowie pracy licencjackiej Weroniki Orłowskiej, to twórcy odkrywani dla polskiej historii sztuki i kultury dopiero w ostatnich latach, pomimo tego, że tyleż prekursorska co konsekwentna działalność każdego z nich trwała dekady. Takie sytuacje są oczywiście częste i powtarzające się: osobny artysta bądź artystka, którego twórczość jest trudna do sklasyfikowania, zaczyna funkcjonować w środowiskowej świadomości (innych artystów, badaczy, muzealników, kuratorów) późno, wówczas, gdy minęło już apogeum jego aktywności. Ten powtarzający się od stuleci schemat recepcji pokazuje, że najwyraźniej dopiero pewien czasowy dystans pozwala nam na zadanie tym artystom i ich pracom adekwatnych pytań. Taką właśnie m.in. rolę spełnia tekst Weroniki Orłowskiej. Autorka pyta o rolę emancypującego potencjału gier z wizerunkiem, prowadzonych przez Machcińskiego i Kisiela, a także o dzisiejsze znaczenie kategorii takich jak m.in. mainstream, profesjonalizm, niszowość czy subwersywność, proponując jednocześnie uważną i kontekstualizującą interpretację działalności każdego z nich.

Szafa

promotor: mgr Kuba Maria Mazurkiewicz

Szafa jest ekspozytorem dla fotografii oraz opowieści o sztuce Tomasza Machcińskiego i Ryszarda Kisiela. Szafa to przestrzeń prywatna, w szafie można się schować. Dlatego praca Weroniki Orłowskiej jest trafnym symbolem queer i transwestytyzmu. Nienormatywności, która musiała być, czasem ciągle musi być,ukrywana. Mebel ten jest miejscem przechowywania – na przykład ubrań, czyli sztafażu prac Machcińskiego i Kisiela. Szafa łączy dwie funkcje: czysto utylitarnego ekspozytora artefaktów (zdjęć, nagrań wideo) i symbolicznej instalacji dopasowanej do znajdującej się wewnątrz treści.